به نقل از «خبرآنلاین»

مقاومت میکروبی؛ تهدیدی برای جهان/ آمار مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور

تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۳۹۶۸۸

دکتر نوشین محمدحسینی درباره علل و عوارض بروز مقاومت میکروبی، گفت: مقاومت میکروبی، به معنای مقاوم شدن میکروب‌ها به داروهای ضد میکروب است که از چند طریق ایجاد می‌شود؛ یکی از طریق جهش خود میکروب است. باید توجه کرد که میکروب‌ها موجوداتی هوشمند و زنده‌ای هستند که خودشان را در برابر عوامل مختلف به‌روز کرده و برای بقا تلاش می‌کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بنابراین یکی از دلایل مقاومت میکروبی، تغییراتی است که میکروب در ساختارش ایجاد کرده و خودش را مقاوم می‌کند. دلیل دیگر مواجهه میکروب با آنتی‌بیوتیکی است که قدرت کافی ندارد. بنابراین اگر دوره درمان‌مان را ناقص بگذاریم و زودتر از موعدی که پزشک تعیین کرده و فقط با کاهش علائم، آنتی‌بیوتیک‌مان را قطع کنیم یا برای بیماری‌های ویروسی که اساسا عامل بروز آن‌ها باکتری نیست و نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند، از آنتی‌بیوتیکی استفاده کنیم که اصلا جایگاه مصرف ندارد، از سوی میکروب‌های موجود در محیط شناسایی شده و نسبت به آن آنتی‌بیوتیک مقاوم‌سازی می‌شود. در عین حال هم اینکه فکر کنیم که تنها بدن فردِ مصرف‌کننده آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شود، باور درستی نیست، بلکه میکروب به آنتی‌بیوتیک مقاوم شده و وقتی هم از بدن فردی که آنتی‌بیوتیک بی‌رویه مصرف کرده خارج می‌شود، در بدن افراد دیگر هم نسبت به آنتی‌بیوتیک مقاوم خواهد بود. زیرا میکروب نسبت به آن آنتی‌بیوتیک مقاوم شده و به آنتی‌بیوتیکی قوی‌تر یا دوره درمان طولانی‌تر نیاز دارد. در عین حال دور ریختن نادرست آنتی‌بیوتیک‌هایی که باقی ماندند نیز می‌تواند مقاومت میکروبی را ایجاد کند. یعنی آنتی‌بیوتیک‌هایی را که مصرف نکردیم از طریق زباله به چرخه طبیعت وارد کنیم.

چرا داشته‌های آنتی‌بیوتیکی بشر رو به اتمام هستند؟

وی افزود: باید توجه کرد که آنتی‌بیوتیک‌ (پنی‌سیلین) حدود سال ۱۹۲۵ کشف شد، اما ۱۹۵۰ بود که آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان دارو وارد بازار مصرف شدند. حال از همان اولین سالی که آنتی‌بیوتیک‌ها مصرف گسترده پیدا کردند، سال بعدش دیدیم که اولین میکروب‌های مقاوم به پنی‌سیلین گزارش شدند. بنابراین انسان‌ها با ساخت آنتی‌بیوتیک‌های جدید و با طیف وسیع‌تر، وارد مسابقه‌ای با میکروب‌ها شدند، ‌اما اگر به این چرخه توجه کنید، می‌بینیم که در سال‌های ابتدایی میزان بروز مقاومت میکروبی کمتر و میزان آنتی‌بیوتیک‌های تولیدی بیشتر بود. این در حالی است که اکنون میزان آنتی‌بیوتیک‌های مقاوم و شدت و سرعت مقاوم شدن میکروب‌ها از آنچه که به عنوان آنتی‌بیوتیک‌های جدیدی به بازار عرضه می‌شود، بسیار بیشتر است. بنابراین داشته‌های آنتی‌بیوتیکی ما تقریبا رو به اتمام بوده و سال‌هاست که آنتی‌بیوتیک جدیدی ساخته نشده است. زیرا ساخت یک آنتی‌بیوتیک جدید هزینه‌های بالایی دارد و با این سرعت بروز مقاومت میکروبی، سرمایه‌گذاری در ساخت آنتی‌بیوتیک‌های جدید صرفه ندارد. به همین دلیل در حال حاضر دنیا با این خطر مواجه است که به روزهایی که اصلا آنتی‌بیوتیکی کشف نشده بود، بازگردیم.

آمار تجویز آنتی‌بیوتیک در کشور

محمدحسینی درباره میزان تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور، گفت: از سال ۱۳۷۵ که کمیته‌های تجویز و مصرف منطقی دارو در کشور آغاز به کار کردند، از کل نُسخی که در کل کشور نوشته می‌شد، ۵۵ درصدش حاوی آنتی‌بیوتیک بوده است. یعنی ۵۵ درصد افرادی که به پزشک مراجعه می‌کردند، با تجویز آنتی‌بیوتیک از مطب پزشک خارج می‌شدند، ‌ اما در حال حاضر این میزان به حدود ۳۹ درصد رسیده و در زمینه تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها کاهش داشتیم، اما هنوز این عدد قابل قبول نیست. سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده است که انتظار دارد بیش از ۲۵ درصد نسخه‌ها حاوی آنتی‌بیوتیک نباشند. البته یک عدد مطلوب ۳۰ درصدی هم وجود دارد، اما ایده‌آل آن ۲۵ درصد است. بنابراین ما هنوز با مطلوب میزان تجویز آنتی‌بیوتیک هم فاصله داریم.

کدام پزشکان بیشترین میزان آنتی‌بیوتیک‌ را تجویز می‌کنند؟

وی با بیان اینکه به طور طبیعی انتظار می‌رود بیشترین تجویز آنتی‌بیوتیک از سوی متخصصین عفونی انجام شود، گفت: زیرا تخصص متخصصین عفونی حکم می‌کند که بیشترین میزان آنتی‌بیوتیک از سوی آنها تجویز شود، اما متاسفانه بیشترین میزان آنتی‌بیوتیک در کشور ما از سوی پزشکان عمومی تجویز می‌شود. گروه دارویی پنی‌سیلین‌ها که شامل گروه بزرگی هستند، جزو اولین گروه‌های مصرف آنتی‌بیوتیک در کشورمان هستند و بعد از آن گروه ماکرولیدها (گروهی از آنتی‌بیوتیک‌ها) را داریم که بیش از اندازه طبیعی در کشور استفاده می‌شوند.

تقسیم‌بندی سازمان جهانی بهداشت برای آنتی‌بیوتیک‌ها

مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو با بیان اینکه سازمان جهانی بهداشت ۱۲ استراتژی برای تجویز و مصرف منطقی دارو ارائه داد، گفت: این سازمان درباره آنتی‌بیوتیک‌ها یک استراتژی جدید اضافه کرد و آنتی‌بیوتیک‌ها را به سه گروه تقسیم کرد؛ یک گروه آنتی‌بیوتیک‌هایی بودند که نسبت به آن‌ها مقاومت میکروبی ایجاد شده، یک گروه آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که پتانسیل بالایی برای ایجاد مقاومت میکروبی نسبت به آن‌ها وجود دارد که نام آن‌ها را گروهی که باید تحت مراقبت باشند، گذاشتند و گروه سوم هم آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که هنوز وارد فاز مقاومت میکروبی نشدند و هنوز تا مقاومت میکروبی نسبت به آن‌ها فاصله وجود دارد. بر این اساس سازمان جهانی بهداشت به پزشکان توصیه کرد که اگر آنتی‌بیوتیک‌تراپی می‌کنید، گروه دوم یعنی گروه تحت مراقبت را با دقت استفاده کنید و آن‌ها را برای موارد ضروری نگه دارید و از گروه سومی که پتانسیل کمتری در برابر مقاومت میکروبی دارند، بیشتر استفاده کنید.

پایلوت "آموزش آنتی‌بیوتیکی به پزشکان" و کاهش ۲۰ درصدی تجویز آنتی بیوتیک‌های تحت مراقبت

محمدحسینی با بیان اینکه متاسفانه ما در کشورمان تا سال گذشته با سرعت بالایی از گروه تحت مراقبت استفاده می‌کردیم و طبیعتا آن‌ها را به سمت مقاوم شدن سوق می‌دادیم، گفت: در سال گذشته دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو، آنتی‌بیوتیک‌های موجود در کشور را بر اساس تقسیم‌بندی سازمان جهانی بهداشت، دسته‌بندی کرد و در مطالعه‌ای به صورت پایلوت آموزش‌های لازم را درباره جایگزینی آن‌ها برای هشت بیمارستان‌ ارائه داد. بر این اساس پزشکان را در این بیمارستان‌ها نسبت به بحث مقاومت میکروبی حساس کردیم و بعد از آن در نتایج مشاهده کردیم که بعد از ارائه این آموزش‌ها، تجویز از آنتی‌بیوتیک‌های تحت مراقبت به میزان ۲۰ درصد کاهش یافت و تجویزها از گروهی آغاز شد که احتمال مقاومت میکروبی نسبت به آن‌ها کمتر بود. در عین حال ما منتظر بودیم که نتیجه این مطالعه استخراج شود و حالا که این اقدام انجام شده، ‌ به سمت کشوری کردن این طرح با همکاری معاونت درمان وزارت بهداشت پیش خواهیم رفت.

مدیریت «ناخوشی‌های جزئی» از سوی داروسازان؛ در انتظار تعیین تعرفه

وی با بیان اینکه راهکار مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک‌ها، آموزش به پزشکان، مردم و آموزش به داروسازان است، گفت: در حوزه داروسازان هم طرح خوبی را داریم که البته هنوز اجرایی نشده است. در دنیا اقدام مناسبی که هم کمک خوبی به اقتصاد مردم بوده و هم برای شناسایی بیماری‌ها، اقتصاد سلامت و سازمان‌های بیمه‌گر کمک کننده است، استفاده از مدیریت ناخوشی‌های جزئی از سوی داروسازان در داروخانه است. بر این اساس ۲۰ ناخوشی جزئی معمولی تعریف شده و در کتابی در اختیار داروسازان قرار می‌گیرد. بر این اساس داروساز در هنگام مراجعه بیمار به داروخانه، از او یکسری سوال می‌پرسد. عمده بیماری‌های خود محدود شونده، علائم‌شان کاملا با کمک موارد غیر آنتی‌بیوتیک و توسط داروسازان قابل کنترل‌اند و وقتی علائم کنترل شوند و بیمار درست هدایت شود، هم به سرعت بهبود می‌یابد و هم نیازی به استفاده از آنتی‌بیوتیک ندارد. در نتیجه خطر مقاومت میکروبی کاهش یافته و از طرفی هم هزینه‌های بیمار هم کاهش می‌یابد. در سازمان غذا و دارو این طرح ابلاغ شده و استاندارد خدمت آن هم تدوین شده است، اما باید تعرفه آن تعیین شود که قابلیت اجرا داشته باشد.

مقاومت میکروبی؛ تهدیدی برای جهان

مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو درباره خطر شیوع میکروب‌های مقاوم به درمان و بیماری‌هایی مانند پنوموکوک که اکنون در کشور و در بین اطفال شایع شده است، ‌گفت: این خطر بسیار بالاست، آن هم نه فقط درباره عفونت‌های پنوموکوک، بلکه درباره همه عفونت‌ها می‌تواند رخ دهد. سال ۱۳۹۱ سازمان جهانی بهداشت شعاری را برای همه دنیا اعلام کرد مبنی بر "مقاومت میکروبی، یک تهدید جهانی است". زیرا از آنجایی که میکروب مقاوم می‌شوند، با سفرهای ما، جابجایی ما و وسایل ما و ... می‌تواند جابجا شوند. بنابراین مقاومت می‌کروبی همه دنیا را دارد تهدید می‌کند.

بیشتر بخوانید: به کودکان تب دار این دارو را ندهید/ بخور سرد و گرم در چه شرایطی مفید است؟ لیست آنتی‌بیوتیک‌های طبیعی که می‌توانند به شما کمک کنند

271 35

کد خبر 1697164

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: آنتی بیوتیک سازمان جهانی بهداشت میزان آنتی بیوتیک تجویز آنتی بیوتیک آنتی بیوتیک مقاوم سازمان غذا و دارو آنتی بیوتیک هایی آنتی بیوتیک مقاومت میکروبی آنتی بیوتیک آنتی بیوتیک ها آنتی بیوتیک آنتی بیوتیک آنتی بیوتیکی نسبت به آن ها بر این اساس تحت مراقبت میکروب ها بیماری ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۳۹۶۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چند بار باید دستان خود را بشوئید؟

فرارو- نشریه "نیویورک پست" در اواخر سال ۲۰۲۳ میلادی نتایج نظرسنجی‌ای را در مورد عادات بهداشتی دانشجویان دانشگاه به اشتراک گذاشت. آن نشریه نتیجه نظرسنجی مذکور را با این تیتر اعلام کرد:" تقریبا نیمی از اعضای نسل Z دچار جرموفوبیا (میکروب هراسی) هستند و روزانه ده بار یا تعداد دفعاتی بیش‌تر دست‌های شان را می‌شویند". این تیتر باعث آغاز گفتگو‌ها در فضای مجازی در مورد آن چیزی شد که بهداشت مرسوم و معمول قلمداد می‌شود.

به گزارش فرارو به نقل از ال پائیس؛ "میریا کانترو" متخصص بهداشت عمومی در اسپانیا می‌گوید: "شستشوی ده بار در روز یا تعداد دفعات بیش‌تر را نگران کننده نمی‌دانم. از این گذشته این موثرترین راه برای جلوگیری از عفونت است. کل جهان آن درس دردناک را در طول پاندمی کووید – ۱۹ آموختند. شستن دست‌ها بروز عفونت‌های تنفسی را کاهش می‌دهد و از بروز اسهال جلوگیری می‌کند". نتیجه بررسی‌ها نشان می‌دهند که حضور در مدرسه در طول فصل آنفولانزا بهبود یافته چرا که کودکان بیش‌تر تشویق می‌شوند دست‌های خود را به طول کامل بشویند.

کانترو می‌گوید در مورد دفعات شستن دست‌ها یا استفاده از ضد عفونی کننده دست موقعیتی که در آن قرار دارید مهم‌تر از تعداد دفعات شستشو است. او می‌گوید:"دست‌های تان را پس از رفتن به توالت، قبل از غذا خوردن و آشپزی کردن و پس از گرفتن مخاط بینی تان با استفاده از دستمال بشوئید". انجام تمام این کار‌ها می‌تواند به راحتی به معنای ده بار شستشوی دست در روز و حتی تعداد دفعات بیش‌تر باشد. داده‌ها روند نگران کننده‌ای را نشان می‌دهد. یک نظرسنجی توسط شرکت تحقیقات بازار YouGov Omnibus نشان می‌دهد که یک چهارم اسپانیایی‌ها اعتراف می‌کنند که پس از رفتن به توالت دست شان را مورد شستشو قرار نمی‌دهند. اگرچه توصیه‌های مرتبط با شستن دست‌ها از زمان پاندمی تغییری نکرده، اما به طور کلی رعایت بهداشت شستن دست‌ها کاهش یافته است. کانترو می‌گوید:"متاسفانه این یکی از درس‌هایی است که اکنون از سوی بسیاری از مردم فراموش شده است".

چه تعداد دست شستن در روز زیاده روی محسوب می‌شود؟

 شستن مکرر دست‌ها برای رعایت بهداشت بسیار مهم است، اما شستن بیش از حد می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند درماتیت، خشکی و ضایعات پوستی نامرئی شود. کانترو می‌گوید:" این شرایط در گذشته به دلیل شستن مکرر دست‌ها در بین کارکنان مراقبت‌های بهداشتی رایج بود. پیش از این هیچ گونه ضدعفونی کننده دست مبتنی بر الکل وجود نداشت بنابراین همه از آب و صابون استفاده می‌کردند که تحریک کننده پوست محسوب می‌شود. این امر منجر به بروز بسیاری از مشکلات درماتیت در بین متخصصان مراقبت‌های بهداشتی شد. صابون‌ها نیز از نظر کیفی به خوبی امروز نبودند".

گاهی اوقات شستن بیش از حد دست ناشی از یک مشکل است. نیویورک پست در این میان به میسوفوبیا (خاک هراسی) اشاره کرده است.   "امانوئل اولیوا" روانشناس این وضعیت را به عنوان "ترس شدید و غیرمنطقی از میکروب ها، خاک و آلودگی" تعریف می‌کند. علاوه بر این، شستن بیش از حد درست‌ها صرفا به دلیل ترس از میکروب‌ها نیست و می‌تواند با اختلال وسواسی - جبری  (OCD)  مرتبط باشد.

او می‌گوید:"همه ما نگران جمع شدن میکروب‌ها در مکان‌های کثیف هستیم. نظافت اولیه فقط باعث می‌شود احساس امنیت بیش تری داشته باشیم و با آنچه در دوران کودکی در مورد بهداشت خوب یاد گرفته بودیم هماهنگ باشیم. مشکل زمانی به وجود می‌آید که ترس حاکم شود و افکارمان دائما مشغله آلوده بودن محیط را داشته باشد و آن زمان این امر منجر به شستشوی بیش از حد یا رفتار‌های پیشگیرانه می‌شود که زندگی روزمره را مختل می‌کند و باعث اضطراب شدید می‌شود. این یک ترس بیمارگونه در نظر گرفته می‌شود".

اولیوا می‌افزاید:"اجتناب از مکان‌های کثیف، تمیز کردن بیش از حد، استفاده بیش از حد از مواد ضد عفونی کننده، شستن وسواس‌آمیز دست‌ها، خودداری از به اشتراک گذاری وسایل، اجتناب از تماس فیزیکی و دوری از جمعیت یا حیوانات رفتار‌های مرتبط با میکروب هراسی هستند".

میریا کانترو می‌گوید که مهم این است که به این فکر کنیم که آیا در موقعیتی که قرار داریم نیازی به شستن دست‌ها وجود دارد یا خیر. او می‌افزاید:"اگر لازم است این کار را انجام دهید. وقتی دست‌های خود را بیش از حد بشوئید حتی زمانی که نیازی به آن نیست این به عملی اجباری تبدیل می‌شود".

در نهایت، کانترو توصیه می‌کند که به دنبال ایجاد یک تعادل سالم باشید. او می‌گوید:" زندگی بدون میکروارگانیسم‌ها غیرممکن است و سودمند نیست. دنیا استریل نیست. در حالی که رعایت بهداشت دست برای جلوگیری از عفونت خوب است به یاد داشته باشید که از بین بردن همه میکروارگانیسم‌ها غیر ضروری است و توصیه نمی‌شود. روی موقعیت‌های پرخطر تمرکز کنید و از لمس دهان و سایر نواحی در هنگام تماس با میکروب‌ها خودداری نمایید".